O Ιωάννης Ζυγομαλάς (1498-1584) και ο υιός και ομότεχνός του Θεοδόσιος (1544-1607) διέγραψαν μια πνευματική πορεία που άφησε πολλά και πλούσια ίχνη και τεκμήρια. Υπηρέτησαν στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως σε θέσεις κλειδιά. Εκεί δίδαξαν την αρχαία ελληνική, ενώ αντέγραφαν και διακινούσαν χειρόγραφα με έργα αρχαίων και βυζαντινών συγγραφέων. Είναι γνωστή η αλληλογραφία τους με ευρωπαίους λογίους και περιηγητές, χάρις στην οποία η ουμανιστική Δύση γνώρισε τους Ρωμιούς του 16ου αιώνα, όσο και την τότε ομιλούμενη γλώσσα τους, ως συνέχεια του ελληνισμού της κλασσικής εποχής και του Βυζαντινού κόσμου. Ο γερμανός φιλόλογος Μαρτίνος Κρούσιος, ο πρώτος Φιλέλλην, ο πρώτος που υποστήριξε την συνέχεια των Ρωμιών της εποχής του με τους αρχαίους Έλληνες, απέκτησε από τους Ζυγομαλάδες τα στοιχεία που τεκμηρίωναν αυτήν την θέση. Οι ιστορικές πληροφορίες που μας σώζονται γι’αυτούς ενδιαφέρουν πολλές ειδικότητες των επιστημών του Ανθρώπου: Θεολογία και Φιλοσοφία, Κοινωνική Ιστορία, Ιστορία του Δικαίου και των Θεσμών, Φιλολογία και Γλωσσολογία, Παλαιογραφία και Κωδικολογία, Επιστολογραφία. Έτσι προέκυψε ένα διεθνές συμπόσιο, που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2006, στο Άργος, κοιτίδα της οικογένειας Ζυγομαλά. Από τις εργασίες του συμποσίου προέκυψε και ο παρών συλλογικός τόμος.