De molecularisering van het wereldbeeld

Locate

My Reading Lists:

Create a new list

Check-In

×Close
Add an optional check-in date. Check-in dates are used to track yearly reading goals.
Today


Buy this book

Last edited by Henk Kubbinga
December 22, 2015 | History

De molecularisering van het wereldbeeld

Abridged and adapted version of L'Histoire du concept de molécule (Paris, 2001), especially made for the Dutch market.

Publish Date
Publisher
Verloren
Pages
1078

Buy this book

Edition Availability
Cover of: De molecularisering van het wereldbeeld
De molecularisering van het wereldbeeld
2003-2005, Verloren
Paperback (and hardcover)

Add another edition?

Book Details


Table of Contents

Volume 1 (2003).
Inhoud.
Page i
Voorwoord.
Page ix
Inleiding.
Page xxiii-xxxv
Hoofdstuk I. Oudheid, Middeleeuwen, Renaissance
1.1. Inleiding
Page 1
1.2. Leukippos en Demokritos; Archimedes
Page 2
1.3. Epikouros (341-270 v.Chr.)
Page 8
1.4. Epikouros' erven: Philodemos, Lucretius en Diogenes
Page 14
1.5. Patristiek en Hoog-Scholastiek
Page 24
1.6. Girolamo Fracastoro: 'contagia' als smetstoffen
Page 30
Hoofdstuk II. De eerste molecuultheorie: Isaac Beeckman (1620)
2.1. Isaac Beeckman (1588-1637)
Page 33
2.2. 'Homogenea physica' als moleculen
Page 40
2.3. Wis- en natuurkunde in een 'discrete' wereld; de valwet
Page 50
2.4. Fysische homogenea als 'substantiële individuen'
Page 58
Hoofdstuk III. De opkomst van het molecularisme (XVIIde en XVIIIde eeuw)
3.1. Substantiële individuen in de XVIIde eeuw; Descartes en Huygens
Page 61
3.2. De fysica: Newton, Van Musschenbroek, Laplace
Page 66
3.3. De chemie: Stahl en Lavoisier
Page 80
3.4. De biologie: Van Leeuwenhoek, Buffon, Dutrochet
Page 91
3.5. Besluit; kristallografie
Page 105
Hoofdstuk IV. De natuurkunde in de XIXde eeuw
4.1. De gasfase; thermometrie, pyrometrie en calorimetrie
Page 111
4.2. Gay-Lussac en Dalton; nieuwe wetmatigheden
Page 118
4.3. Warmteleer, van Carnot tot Clausius
Page 129
4.4. De kinetische gastheorie; Clausius en Buys Ballot
Page 136
4.5. De toestandsvergelijking volgens Van der Waals
Page 145
4.6. Statistische mechanica en quantumfysica; Maxwell, Boltzmann, Planck
Page 160
4.7. Moleculen quantitatief: Loschmidt, Rutherford en Boltwood. N-Loschmidt
Page 177
4.8. Jean Perrin: korrels als moleculen. N-Avogadro
Page 184
4.9. Fysica en filosofie: molecularisme en positivisme
Page 189
4.10. Molecuulfysica 1800-1900; Maxwell, Lorentz, Einstein; Gibbs
Page 198
Hoofdstuk V. De scheikunde in de XIXde eeuw
5.1. Oplossingen, mengsels en verbindingen; verbindingswetten
Page 211
5.2. Dalton en Gay-Lussac; massa- versus volumewetten in de stoechiometrie; Avogadro
Page 216
5.3. Moleculair electrochemisch dualisme; Berzelius
Page 221
5.4. Relatieve atoomgewichten dan wel equivalenten; de ontbrekende samenhang
Page 235
5.5. Van 'radicalen' naar 'typen'; (equi-)valentie; Gerhardt, Kekulé
Page 240
5.6. Fysische stoechiometrie: structuur en additiviteit. Kopp
Page 260
5.7. Scheikunde als stereochemie: Kekulé, Le Bel, Van 't Hoff, Werner
Page 270
5.8. Tautomerie of desmotropie; benzeen; Baeyer en Laar
Page 284
5.9. De moleculaire chemie 1800-1900; Karlsruhe 1860
Page 298
Bibliografie
Primaire bronnen
Page 319
Secundaire bronnen
Page 351
Comité d'honneur
Page 351
Volume 2 (2005).
Hoofdstuk VI. Biologie en geneeskunde in de XIXde eeuw
6.1. Het levend organisme en zijn delen; de emancipatie van de biologie
Page 357
6.2. Organische moleculen en cellen; Dutrochet, Schleiden, Schwann
Page 368
6.3. Van fysiologie naar pathologie; Virchow
Page 379
6.4. Het organisme: één- of meercellig
Page 390
6.4.1. De classificatie van levende wezens
Page 391
6.4.2. Pasteur, Koch, Beijerinck; microben, bacteriën, virussen
Page 395
6.5. Groei, voortplanting en erfelijkheid; van Mohl tot Morgan
Page 412
6.6. Moleculair bestuur: Brown-Séquard, Eijkman, Ehrlich
Page 433
6.7. De aard van het leven, 1800-1915; biologische 'stoechiometrie'
Page 447
Hoofdst. VII. Kristallografie en mineralogie in de XIXde eeuw
7.1. Het individu-begrip in de natuurlijke historie; mathematisering in veelvoud
Page 463
7.2. Mitscherlich: isomorfie en polymorfie
Page 471
7.3. Het begrip 'symmetrie'; Haüy en Weiss
Page 481
7.4. Groepentheorie en symmetrie; van Jordan naar Schoenflies
Page 519
7.5. De status van 'punten': moleculen en/of atomen
Page 525
7.6. Röntgens straling en de doorbraak van de roostertheorie; Laue et al., Bragg en Bragg
Page 538
7.7. Het molecuulrooster: van regel naar uitzondering
Page 553
Hoofdst. VIII. De opkomst van het SI; moleculen (atomen) als maat
8.1. Deeltjes: aantal, afmetingen, gewicht
Page 567
8.2. Eenheden: van Stevin en Snellius tot Delambre en Méchain
Page 574
8.3. De 'Convention du mètre' (1875-1928) en de 'Conférences internationales [..]'
Page 585
8.4. Van 'CGS' (1875) naar 'SI' (1960); Landolt-Börnstein en het Handbook [..]
Page 604
8.5. Van 'grammolecuul' naar 'mol'; Ostwald, Avogadro en Loschmidt
Page 612
8.6. N-Avogadro en het kilogram als massaeenheid; Si en zijn metrologische vooruitzichten
Page 621
8.7. Eenheden toen en nu; atomaire en moleculaire maten
Page 632
Hoofdstuk IX. De moleculaire wetenschappen in de XIXde eeuw
9.1. De XXste eeuw: een eerste indruk
Page 637
9.2. Fysica en chemie; 1896-1925
Page 645
9.2.1. Het atoom: Thomson, Curie-Sklodowska, Rutherford
Page 646
9.2.2. Atomen en moleculen; Bohr, Lewis
Page 668
9.2.3. 'Molekularstrahlen': tastbare statistiek; Stern
Page 683
9.3. Molecuulfysica sinds 1925
Page 688
9.4. Moleculaire chemie sinds 1925
Page 717
9.5. Biologie en geneeskunde: 1915-1940
Page 757
9.6. De moleculaire levenswetenschappen sinds 1940
Page 785
9.7. Slot: kristallografie als brug
Page 818
Hoofdstuk X. Epiloog; de molecularisering in vogelvlucht
10.1. Nieuwe bakens, nieuwe vergezichten
Page 827
10.2. Historiografie: variaties op een thema
Page 844
10.3. Het 'Universum Arausiacum'
Page 859
Bibliografie
Primaire bronnen
Page 861
Secundaire bronnen
Page 883
Verantwoording
Page 901
Verantwoording figuren en prenten
Page 907
Naamregister
Page 909
Zaakregister
Page 941
Comité d'honneur
Page 1031

Edition Notes

Published in
Hilversum, Netherlands

Contributors

Illustrator
M. C. Escher

The Physical Object

Format
Paperback (and hardcover)
Pagination
xliv, 1034
Number of pages
1078
Dimensions
24 x 16 x 6.8 centimeters
Weight
1946 grams

ID Numbers

Open Library
OL25882493M
ISBN 10
9065507310
ISBN 13
978-90-6550-732-9

Work Description

De molecularisering van het wereldbeeld describes in two volumes the rise and development of the concept of molecule in the natural sciences and the life sciences, and so against the background of the Epicurus and Lucretius' neo-atomism. It is a thoroughgoing monograph indeed, because there is also a lot of mathematics and natural philosophy at stake. Of course, typically Dutch details are highlighted (terminology, curiosities, and the like).

The first volume (2003) assesses, in three chapters, for the sciences under consideration the period up to 1800. There follow separate chapters on the developments in physics and chemistry between ca. 1800 and ca. 1900. The concept of molecule appears to be produce of Holland. It was invented by the Zealander Isaac Beeckman (1588-1637). In much the same way that Lucretius is called the Epicurus romanus, Beeckman may be nicknamed the Epicurus batavus. Beeckman developed a discrete picture of nature, in which the molecular theory featured central stage, with a taylor-made mathematics to support the consequences. At the end of the 18th century that molecular theory had grown into molecularism, that is, a real 'Theory of everything'. Unsurprisingly, 19th century's physics and chemistry were primarily molecular-minded.

The second volume (2005) describes, in its first chapters, the 19th century's developments in the life sciences, on the one hand, and in crystallography and mineralogy, on the other. Biology emancipates itself from medical science, crystallography from mineralogy. A separate chapter is devoted to the rise of the modern system of units, the so-called Système international [..], with special attention for the molecular aspects. For the period up to 1925-1940 the developments are followed in detail. For the later period we content ourselves with an impression based on some 12 Nobel Prizes. The last chapter is an epilog, in which the new insights are checked against the historic and historiographical facts. There are, moreover, a bibliography and indexes of names and subjects. The message is clear: we have been living the breakthrough of a new picture of the world. This picture has been called after the House of Orange: Universum Arausiacum.

The book is dedicated to the memory of Prince Claus of the Netherlands.

Community Reviews (0)

Feedback?
No community reviews have been submitted for this work.

Lists

This work does not appear on any lists.

History

Download catalog record: RDF / JSON
December 22, 2015 Edited by Henk Kubbinga Edited without comment.
December 22, 2015 Edited by Henk Kubbinga Edited without comment.
December 22, 2015 Edited by Henk Kubbinga Edited without comment.
December 21, 2015 Edited by Henk Kubbinga Added new cover
December 21, 2015 Created by Henk Kubbinga Added new book.