"I'ma get medieval on your ass," bedreigt de gangster Marsellus in 'Pulp fiction' zijn vijand, die aan zijn genade is overgeleverd. "Middeleeuws", gruwelijker kon filmmaker Quentin Tarentino het niet bedenken. De Middeleeuwen hebben een negatieve bijklank. Ook in de media: misstappen door de alternatieve geneeskunde, schendingen van de mensenrechten, stenigingen in verre landen, wantoestanden in de bio-industrie - het is allemaal "middeleeuws". Het woord staat voor wreed, barbaars, achterlijk en primitief. Deze sombere kijk op de periode gaat terug op de Renaissance, toen humanisten de term bedachten voor de "duistere" eeuwen tussen hun eigen tijd en de klassieke Oudheid. 'De Middeleeuwen in een notendop' probeert dit eenzijdige beeld bij te stellen door de belangrijkste ontwikkelingen uit die periode in kaart te brengen.