Hersenschimmen behoort tot de belangrijkste boeken uit de jaren tachtig, wordt inmiddels door honderdduizenden lezers hogelijk gewaardeerd en is in vele talen vertaald. Het is ook een hoogtepunt in het omvangrijke oeuvre van P.C. Hooftprijswinnaar J. Bernlef. Meer dan een boek over dementie is het een verhaal over het trage verval van een bewustzijn.

De hoofdpersoon van deze roman, Maarten Klein, is een klassiek personage geworden in de Nederlandse literatuur: als gepensioneerd secretaris van een maritieme organisatie, verhuisd naar Noord-Amerika, lijkt hij van een rustige oude dag te gaan genieten, tot er storingen in zijn brein optreden. Bij volle bewustzijn raakt Maarten afwezig, heeft het gevoel te verdwalen, kan heden en verleden niet meer onderscheiden, verliest zijn greep op de taal, wil plotseling weer naar zijn werk en ziet zijn vrouw voor zijn moeder aan. Maarten leidt kortom aan hersenschimmen.